بالستیک عبارت است از شناخت نحوه رفتار و حرکت گلوله در لوله و هوا تا لحظه اصابت به هدف و آگاهی از تاثیرات و تغیرات حاصله از این اصابت.
در علم بالستیک یک فشنگ در سه مرحله مورد مطالعه قرار می گیرد:
بالستیک داخلی : به موقعی که ماشه چکانده می شود و فشنگ عمل می کند مربوط می شود
بالستیک خارجی : به رفتار و حرکت گلوله ، از زمان خروج از دهانه لوله تا لحظه اصابت به هدف می پردازد.
بالستیک نهایی : اصولا مبحثی است نظامی و از نظر شکارچیان نیز حائز اهمیت است برای اینکه به عکس العمل ها تاثیرات و تغیرات حاصله از اصابت گلوله به هدف می پردازد.
الف ) بالستیک داخلی یا درونی
هنگامی که ماشه را می چکانیم ، پایه آتش ، پایین می آید و فشار فنر ، سوزن را به جلو می راند و نوک سوزن به چاشنی ضربه زده و آن را محترق می سازد. در اثر این احتراق ، شعله ای ایجاد می شود که از روزنه های کوچک واقع در کناره سندان به درون بدنه فشنگ راه می یابد و باعث سوختن سریع باروت می شود و در نتیجه فشار گاز زیادی ایجاد می کند. هنگامی که این فشار گاز بسته به نوع فشنگ به تراکم معینی رسید ، گلوله را از جایش می کند و آن را به درون لوله می راند و سپس به بیرون پرتاپ می کند.
ب ) بالستیک خارجی
هنگامی که گلوله از دهانه لوله خارج می شود ، وارد مرحله بالستیک خارجی می شود.
تصور غالب کسانی که در این زمینه دانش کافی ندارند ، این است که گلوله پس از تیراندازی به خط مستقیم به حرکت خود در هوا ادامه می دهد. حال آنکه واقعیت چنین نیست و گلوله با طی یک مسیر پرواز قوسی شکل به هدف اصابت می کند.
ج ) بالستیک نهایی
بالستیک نهایی درباره تاثیرات اصابت گلوله بر هدف و بررسی می شودبرای مشخص کردن میزان اصابت گلوله و یا به عبارتی دیگر توان کشتار گلوله ، واژه انرژی بکار می رود که برحسب فوت - پاوند اندازه گیری می شود. انرژی یا توان کشتاری که در لحظه اصابت به هدف ایجاد می شود ، نتیجه ترکیبی از این عوامل است : وزن ، شکل ، نوع و سرعت پرواز گلوله.
نکات بسیار آموزنده:
از جمله اقداماتی که برای بالا بردن ثبات گلوله در مسیر پروازش به عمل آمده است می توان از دو تکنیک نام برد. یکی ایجاد خانهای بیشتر است که در اصطلاح انگلیسی ( MICRO GROOVING ) میکرو گرووینگ نام گذاری شده است. در این تکنیک که از ابداعات کارخانه اسلحه سازی مارلین آمریکا است ، به جای ایجاد 4-6 خان که تعداد متعارف است ، 16 خان در لوله ایجاد می شود. تکنیک دیگری که ظاهرا از ابداعات کارخانه هکلر و کوخ آلمان است سیستم خان کشی به شیوه ( POLY GONAL ) پلی گونال به معنای چند ضلعی است. در این سیستم عرض قسمت های برجسته خان از عرض قسمت های فرورفته آن بیشتر بوده و یا با آن برابر است و در نتیجه سطح اصطکاک گلوله و میزان درگیری آن با خانها بیشتر شده است ، با این تکنیک توانسته اند شش درصد بر سرعت ابتدایی گلوله بیفزایند .
بالستیک خارجی : به رفتار و حرکت گلوله ، از زمان خروج از دهانه لوله تا لحظه اصابت به هدف می پردازد.
بالستیک نهایی : اصولا مبحثی است نظامی و از نظر شکارچیان نیز حائز اهمیت است برای اینکه به عکس العمل ها تاثیرات و تغیرات حاصله از اصابت گلوله به هدف می پردازد.
الف ) بالستیک داخلی یا درونی
هنگامی که ماشه را می چکانیم ، پایه آتش ، پایین می آید و فشار فنر ، سوزن را به جلو می راند و نوک سوزن به چاشنی ضربه زده و آن را محترق می سازد. در اثر این احتراق ، شعله ای ایجاد می شود که از روزنه های کوچک واقع در کناره سندان به درون بدنه فشنگ راه می یابد و باعث سوختن سریع باروت می شود و در نتیجه فشار گاز زیادی ایجاد می کند. هنگامی که این فشار گاز بسته به نوع فشنگ به تراکم معینی رسید ، گلوله را از جایش می کند و آن را به درون لوله می راند و سپس به بیرون پرتاپ می کند.
ب ) بالستیک خارجی
هنگامی که گلوله از دهانه لوله خارج می شود ، وارد مرحله بالستیک خارجی می شود.
تصور غالب کسانی که در این زمینه دانش کافی ندارند ، این است که گلوله پس از تیراندازی به خط مستقیم به حرکت خود در هوا ادامه می دهد. حال آنکه واقعیت چنین نیست و گلوله با طی یک مسیر پرواز قوسی شکل به هدف اصابت می کند.
ج ) بالستیک نهایی
بالستیک نهایی درباره تاثیرات اصابت گلوله بر هدف و بررسی می شودبرای مشخص کردن میزان اصابت گلوله و یا به عبارتی دیگر توان کشتار گلوله ، واژه انرژی بکار می رود که برحسب فوت - پاوند اندازه گیری می شود. انرژی یا توان کشتاری که در لحظه اصابت به هدف ایجاد می شود ، نتیجه ترکیبی از این عوامل است : وزن ، شکل ، نوع و سرعت پرواز گلوله.
نکات بسیار آموزنده:
از جمله اقداماتی که برای بالا بردن ثبات گلوله در مسیر پروازش به عمل آمده است می توان از دو تکنیک نام برد. یکی ایجاد خانهای بیشتر است که در اصطلاح انگلیسی ( MICRO GROOVING ) میکرو گرووینگ نام گذاری شده است. در این تکنیک که از ابداعات کارخانه اسلحه سازی مارلین آمریکا است ، به جای ایجاد 4-6 خان که تعداد متعارف است ، 16 خان در لوله ایجاد می شود. تکنیک دیگری که ظاهرا از ابداعات کارخانه هکلر و کوخ آلمان است سیستم خان کشی به شیوه ( POLY GONAL ) پلی گونال به معنای چند ضلعی است. در این سیستم عرض قسمت های برجسته خان از عرض قسمت های فرورفته آن بیشتر بوده و یا با آن برابر است و در نتیجه سطح اصطکاک گلوله و میزان درگیری آن با خانها بیشتر شده است ، با این تکنیک توانسته اند شش درصد بر سرعت ابتدایی گلوله بیفزایند .
برای روشن شدن اهمیت این تکنیک به این مقایسه توجه کنید:
سرعت ابتدایی گلوله 150 گرینی فشنگ 06/30 در تفنگی با طول لوله متعارف ، 2970 پا در ثانیه است و سرعت ابتدایی گلوله 150 گرینی فشنگ 308 وینچستر درتفنگی با همان ویژگی های 2860 پا در ثانه است. دلیل انتخاب این دو کالیبر برای مقایسه این است که هر دو کالیبر و وزن گلوله فشنگ آنها با هم برابر بوده و هر کالیبر در بین تیراندازان و شکارچیان ایرانی کم و بیش شناخته شده و پر طرفدار هستند.
در مقایسه مشاهد می شود که سرعت ابتدایی گلوه 06/30 ، 110 پا در ثانیه بیشتر از سرعت ابتدایی گلوله تفنگ 308 است. لیکن با استفاده از تکنیک پلی گونال در ساخت لوله ، سرعت ابتدایی گلوله تفنگ 308 به 3031 پا در ثانیه می رسد که در این صورت 61 پا در ثانیه بیش از سرعت ابتدایی 06/30 می شود. برای درک اهمیت افزایش سرعت ابتدایی گلوله کالیبر 308 وینچستر بایستی نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:
سرعت ابتدایی گلوله 150 گرینی فشنگ 06/30 در تفنگی با طول لوله متعارف ، 2970 پا در ثانیه است و سرعت ابتدایی گلوله 150 گرینی فشنگ 308 وینچستر درتفنگی با همان ویژگی های 2860 پا در ثانه است. دلیل انتخاب این دو کالیبر برای مقایسه این است که هر دو کالیبر و وزن گلوله فشنگ آنها با هم برابر بوده و هر کالیبر در بین تیراندازان و شکارچیان ایرانی کم و بیش شناخته شده و پر طرفدار هستند.
در مقایسه مشاهد می شود که سرعت ابتدایی گلوه 06/30 ، 110 پا در ثانیه بیشتر از سرعت ابتدایی گلوله تفنگ 308 است. لیکن با استفاده از تکنیک پلی گونال در ساخت لوله ، سرعت ابتدایی گلوله تفنگ 308 به 3031 پا در ثانیه می رسد که در این صورت 61 پا در ثانیه بیش از سرعت ابتدایی 06/30 می شود. برای درک اهمیت افزایش سرعت ابتدایی گلوله کالیبر 308 وینچستر بایستی نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:
- طول پوکه فشنگ 06/30 ، اسپرینگ فیلد 63 میلیمتر و طول پوکه فشنگ 308 وینچستر 52 میلیمتر است.
- به همین نسبت وزن فشنگ اولی از دومی بیشتر و حمل آن مشکل تر است.
- قدرت عقب نشینی یا شدت لگد زنی فشنگ 06/30 به میزان قابل ملاحظه ای از 308 وینچستر بیشتر بوده و سبب ناراحتی تیرانداز می شود و اگر تیرانداز ، دارای جثه کوچکی باشد و یا دارای روحیه قوی نباشد و یا تجربه و ممارست کافی نداشته باشد امکان دارد به هنگام تیراندازی آن ، شانه خالی کند ( به جهت ترس از لگد سنگین سلاح ) و تیرش به خطا برود.
با توجه به مقایسه بالا لازم است بدانیم که امتیازاتی که فشنگ 06/30 نسبت به فشنگ 308 وینچستر دارد ، سرعت ابتدایی بیشتر ، کشیدگی خط سیر و قدرت آسیب رسانی بهتر و بیشتر است لیکن چنانچه در بالا بیان گردید ، با استفاده از تکنولوژی نسبتا جدید پلی گونال ( POLY GONAL ) می توان ضمن حفظ امتیازات ذاتی فشنگ 308 وینچستر نسبت به فشنگ 06/30 نقاط ضعف آن را هم به نقاط قدرت تبدیل کرد.
- به همین نسبت وزن فشنگ اولی از دومی بیشتر و حمل آن مشکل تر است.
- قدرت عقب نشینی یا شدت لگد زنی فشنگ 06/30 به میزان قابل ملاحظه ای از 308 وینچستر بیشتر بوده و سبب ناراحتی تیرانداز می شود و اگر تیرانداز ، دارای جثه کوچکی باشد و یا دارای روحیه قوی نباشد و یا تجربه و ممارست کافی نداشته باشد امکان دارد به هنگام تیراندازی آن ، شانه خالی کند ( به جهت ترس از لگد سنگین سلاح ) و تیرش به خطا برود.
با توجه به مقایسه بالا لازم است بدانیم که امتیازاتی که فشنگ 06/30 نسبت به فشنگ 308 وینچستر دارد ، سرعت ابتدایی بیشتر ، کشیدگی خط سیر و قدرت آسیب رسانی بهتر و بیشتر است لیکن چنانچه در بالا بیان گردید ، با استفاده از تکنولوژی نسبتا جدید پلی گونال ( POLY GONAL ) می توان ضمن حفظ امتیازات ذاتی فشنگ 308 وینچستر نسبت به فشنگ 06/30 نقاط ضعف آن را هم به نقاط قدرت تبدیل کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر